Friesian: η μαύρη… καλλονή

Η ράτσα Friesian είναι μία από τις πιο παλιές και πιο εξημερωμένες ράτσες αλόγων στην Ευρώπη. Είναι γηγενής ράτσα της περιοχής Friesland στην Βόρεια Ολλανδία.

Παρήκμασε ιδιαίτερα με την αύξηση της μηχανοποίησης στις φάρμες και των μέσων μαζικής μεταφοράς. Σύμφωνα με την παράδοση, είναι γεγονός ότι ο αριθμός των επιβητόρων της ράτσας Friesian μειώθηκε στους τρεις, πριν από τον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η ράτσα ανανεώθηκε με την παραγωγή της ράτσας Oldenburg.  Στα επόμενα χρόνια η ράτσα αυτή επικροτήθηκε πολύ και το μέλλον της είναι εγγυημένο πια. Το άλογο Friesian χρησιμοποιείτο περισσότερο για ελαφριά αγροτική δουλειά. Επίσης τέτοια άλογα είναι ιδανικά για αμαξοδήγηση.

Ενδιαφέροντα στοιχεία

Θα ήταν δύσκολο να πούμε με ακρίβεια από πότε υπάρχει το άλογο Friesian. Είναι σίγουρο ότι το άλογο ήταν αρκετά γνωστό στο Μεσαίωνα, αφού υπάρχει σε έργα τέχνης εκείνης της περιόδου. Γύρω στα 1600 κουβάλαγε βαρύ φορτίο με σέλα. Αργότερα εξαιτίας της θαυμάσιας κίνησής του στο τροχάδην, εκτράφηκε ώστε να είναι το ίδιο πιο ελαφρύ. Αυτό, όμως, δυστυχώς, μείωσε τη χρησιμότητά του στις αγροτικές δουλειές και είχε ως συνέπεια την παρακμή της ράτσας  γύρω στα 1900. Η συστηματική όμως εκτροφή της ράτσας αποκατέστησε την ποιότητά της και τα νούμερα των αλόγων  αυτών αυξάνονται ολοένα.

Καταγωγή από το …Ανδαλουσιανό

Η καταγωγή του, όπως ήδη είπαμε, είναι από την Friesland, μία από τις δώδεκα επαρχίες της Ολλανδίας στην Βορειοδυτική Ευρώπη. Η Friesland είναι μία παλιά χώρα που δημιουργήθηκε το 500 Π.Χ, όταν οι Frisians εγκαταστάθηκαν στην ακτή της Βόρειας θάλασσας. Ήταν τεχνίτες, ναυτικοί, αγρότες και εκτροφείς αλόγων.

Κατά τη διάρκεια του 16^ου και 17^ου αιώνα, αλλά ίσως και πολύ νωρίτερα, εισήχθη στην Ολλανδία το Αραβικό αίμα, κυρίως μέσα από τα Ανδαλουσιανά άλογα στην Ισπανία.  Αυτό τους έδωσε και την υψηλή κίνηση μέχρι τα γόνατα, το μικρό κεφάλι και τον όρθιο λαιμό. Εξαιτίας του ταμπεραμέντου του θεωρείται ζεστό αίμα αλόγου (warm blooded). Το άλογο Friesian δεν επηρεάστηκε από το Αγγλικό Thoroughbred.

Τους τελευταίους δύο αιώνες το άλογο είναι καθαρόαιμο. Για τους ανθρώπους της Friesland ήταν πολύ σημαντικό να εκτρέφουν άλογα και να ασχολούνται με αυτά. Οι καλόγεροι στα πολλά μοναστήρια της περιοχής Friesland έκαναν πολλές εκτροφές αλόγων.

Ανά τους αιώνες η κυβέρνηση της Friesland δημιούργησε πολλούς νόμους για να προστατέψει τη σωστή αναπαραγωγή των αλόγων αυτών. Τώρα ο τροποποιημένος νόμος του 1939 για τα άλογα της Ολλανδίας περιλαμβάνει νόμους για την εκτροφή των αλόγων και για την καταγραφή στα βιβλία της ράτσας (studbook).

Από τα αρχεία του παρελθόντος γνωρίζουμε ότι το άλογο Friesian ήταν πολύ διάσημο από τα πολύ παλιά ακόμη χρόνια. Υπάρχει μία πληροφορία που αναφέρει ότι υπήρχαν τέτοια άλογα το 1251, ενώ υπάρχουν και βιβλία τα οποία αναφέρουν και εξυμνούν τα άλογα Friesian από τον 16^ο αιώνα ακόμη.

Οι παλιοί ιππότες έβρισκαν το άλογο αυτό πολύ επιθυμητό, αφού είχε τη δύναμη να κουβαλάει μεγάλο φορτίο στη μάχη και φυσικά να κινείται γρήγορα. Αργότερα η ευκαμψία και η ευκινησία του το έκανε πιο περιζήτητο σε σχολεία ιππασίας στο Παρίσι και την Ισπανία κατά τη διάρκεια του 15^ου και 16^ου αιώνα.  Σε ολόκληρη την Ευρώπη οι βασιλικές αυλές χρησιμοποιούσαν αυτά τα άλογα για τις άμαξες.

O γνωστός Άγγλος συγγραφές για άλογα, Anthony Dent και αρκετοί άλλοι είναι της γνώμης ότι το άλογο Friesian έχει επηρεάσει το παλιό Αγγλικό Μαύρο Άλογο και το πόνι Fell. Ο Dent θεωρεί ότι το Νορβηγικό άλογο (Gudbrandsdal horse), το οποίο μοιάζει πολύ στο άλογο Friesian, πρέπει να έφτασε εκεί από την Friesland, είτε ως λάφυρο, είτε μετά από εμπορική συναλλαγή. Το Βόρειο Σουηδικό Άλογο επηρεάστηκε πολύ από το Νορβηγικό. Ο Dent επίσης βλέπει επιρροή του Σουηδικού αλόγου στο Αγγλικό Dale πόνι.
Στα Πυρηναία Όρη, στη Νότια Γαλλία, υπάρχει ένα πόνι, το οποίο μοιάζει σαν ένα μικρό άλογο Friesian. Οι αναφορές στις ομοιότητες των δύο αλόγων μπορεί να βρεθούν σε πολλές περιπτώσεις στην ιστορία της επιρροής της ράτσας Friesian, ενώ σε άλλες όμως περιπτώσεις ο όμοιος τρόπος εκτροφής ίσως να δημιούργησε τις ομοιότητες.

Μόλις στα 1625 τα άλογα Friesian εισάγονταν σε αυτό που αργότερα ονομάστηκε Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Οι Ολλανδοί ίδρυσαν το Νέο Άμστερνταμ στην περιοχή, που ανακάλυψαν το 1609, αλλά το εγκατέλειψαν στους Άγγλους το 1664, όταν το όνομα της πόλης άλλαξε σε Νέα Υόρκη. Οι διαφημίσεις στις εφημερίδες προσέφεραν άλογα «trotters» (για τροχασμό δηλαδή), που ήταν Ολλανδικής καταγωγής. Αυτά πρέπει να ήταν άλογα Friesian.

H συγγραφέας Jeanne Mellin στα βιβλία της «Το άλογο Morgan» (1961) και « Το βιβλίο του αλόγου Morgan» (1973) αναφέρει ότι υπάρχει πιθανότητα το πολύ γνωστό Αμερικάνικο άλογο να κατάγεται από τα άλογα Friesian. Η ικανότητα να τροχάζει γρήγορα, η μεγάλη χαίτη, η μακριά και πλούσια ουρά της ράτσας αυτής μπορεί να είναι μία ένδειξη.

Η ράτσα χάθηκε εντελώς στην Βόρεια Αμερική λόγω της διασταύρωσης άλλων ρατσών με άλλες. Ο Tom Hannon από το Canton του Ohio έκανε ξανά γνωστό το άλογο αυτό στην Βόρεια Αμερική το 1974. Μέχρι το 1983 η δημοτικότητα του αλόγου Friesian στην Αμερική μεγάλωσε τόσο πολύ ώστε να συντηρεί ομοσπονδία και ετήσιο εθνικό αγώνα.

Το άλογο Friesian σχεδόν εξαφανίστηκε λίγο πριν από τον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ αργότερα επικράτησε σαν το τέλειο άλογο για την μεταφορά της άμαξας. Το άλογο τώρα εξάγεται και σε άλλες χώρες και η δημοτικότητά του ολοένα και αυξάνεται.

Διάσημοι οι αγώνες sjees

Το άλογο Friesian χρησιμοποιείτο ακόμη στις κούρσες μικρών αποστάσεων στην Ολλανδία, αφού ήταν πολύ καλό στον τροχασμό. Οι νικητές κέρδιζαν ασημένιο ή χρυσό μαστίγιο. Σήμερα στην Friesland υπάρχουν πολύ αγώνες αμαξοδήγησης και πολύ συχνά οι αγώνες sjees, που είναι γνωστοί αγώνες των αλόγων αυτών στην Ολλανδία με καρότσα μόνιππου. Αυτό το ξεχωριστό δίτροχο αμαξίδιο μπορεί να σέρνεται από ένα ή δύο άλογα και οδηγοί είναι ένας αριστοκράτης και μία λαίδη, οι οποίοι είναι ντυμένοι με τα παραδοσιακά κουστούμια του 1880.  Τα αμαξίδια sjees  είναι από τα λίγα στα οποία ο οδηγός κάθεται στο αριστερό μέρος, ενώ η κυρία βρίσκεται στο δεξί μέρος, το μέρος της τιμής δηλαδή.

Άλογο και για… ιππασία

Το άλογο Friesian έχει ταλέντο στην ιππασία και δη στην Ιππική Δεξιοτεχνία. Το ταλέντο του πηγάζει από την εξυπνάδα του, την επιθυμία του για μάθηση και την αμεσότητά του στην εκτέλεση.  Ο ευχάριστος χαρακτήρας του και η ευγένειά του το έχουν μετατρέψει και σε ένα πολύ καλό άλογο για αγώνες, αλλά και για ψυχαγωγία. Ο Ιππικός Όμιλος «De Oorsprong» (η πηγή), κοντά στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου στην Friesland, χρησιμοποιεί από το 1937 μόνο άλογα Friesian για να διαφημίσει τις ικανότητές του στην ιππασία.

Με πλούσια χαίτη και ουρά

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά του Friesian αλόγου είναι ότι έχει πολύ μακριά χαίτη και ουρά. Δεν κόβονται ποτέ και πολλές φορές το μήκος τους φτάνει στο έδαφος. Έχει επίσης πόδια με μακρύ, πλούσιο και πουπουλένιο τρίχωμα, ενώ το χρώμα του είναι  πάντα μαύρο και μόνο ένα άσπρο σημάδι στο μέτωπο είναι επιτρεπτό. Τα άσπρα σημάδια δεν επιτρέπονται στο σώμα και τα πόδια. Το κεφάλι του βρίσκεται αρκετά ψηλά σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα και το πρόσωπο του πολύ εκφραστικό. Ο λαιμός του είναι κάπως κάθετος στο σώμα και βρίσκεται σε χαμηλότερο σημείο. Τα πόδια και τα καπούλια του είναι μυώδη, αλλά μαλακά.  Έχει ύψος περίπου 1.52μ., ενώ η διάταξη του σώματός του είναι άψογη.

http://www.horsesport.gr/